Socjologicznie o rozwodzie cz. 2

Rozwód -wyzwanie wobec norm religijnych i moralnych
Rozwód stanowi wyzwanie wobec norm religijno – moralnych gdyż pozostaje z nimi w opozycji. W poglądach na rozwód mamy często konflikt pomiędzy kościelnym systemem interpretacji a świeckimi koncepcjami w tej sprawie. Wartym zauważenia jest fakt iż ponad połowa badanych w różnych latach popierających rozwody oczekuje zmiany stanowiska Kościoła względem rozwodów, jego zgody na powtórne małżeństwo, oraz możliwość przystępowania sakramentów osobom w powtórnym małżeństwie.
            Duży odsetek respondentów  dopuszczających rozwody pozostaje w dużej sprzeczności z deklarowanymi przez nich postawami religijnymi. We wszystkich bowiem badanych zbiorowościach nie mniej niż 80 % określało się jako osoby wierzące, w dużej większości to katolicy. Ten  paradoks może być wyjaśniony na kilka sposobów, ale na szczególna uwagę zasługuje tu proces laicyzacji i sekularyzacji społeczeństwa. Prowadzi to do przyswajania zachowań i poglądów obcych doktrynie katolickiej, przy jednoczesnym manifestowaniu przynależności do Kościoła Katolickiego.
            W interpretacji badań socjologicznych wskazuje się na zmniejszający się związek między postawą wobec religii, a postawą moralną jednostki. Zasady moralne religii katolickiej są przez Polaków akceptowane, ale jest to aprobata krytyczna i tylko częściowa. Nastąpił daleko posunięty rozdźwięk miedzy postawami ludzi, a oficjalnym stanowiskiem Kościoła w takich kwestiach jak nierozerwalność małżeństwa, przedmałżeńskie życie seksualne czy antykoncepcja. Zycie społeczne, a w tym życie poszczególnych ludzi jest w coraz większym stopniu kierowane pragmatyzmem niezależnym od religii.
 Przyczyny w procesach społecznych
            Różne procesy modernizacji tj. techniczno-ekonomiczne, społeczno-kulturowe będące nośnikiem nowoczesności i postępu wpływają na współczesne rodziny poprzez przemianę stylu życia, przewartościowanie postaw społecznych i liberalizację poglądów, co z kolei stanowi podłoże zmian motywacji zachowań ludzkich. Objawia się to znaczącym wzrostem indywidualizmu i samorealizacji, co wzmacnia konflikty w rodzinie i tendencje do jej rozwiązania poprzez rozwód czy separację.
Dalszy wzrost liczby rozwodów w Polsce może doprowadzić do zmiany jakościowej, gdzie nie będzie postrzegany jako ewenement lecz jako coś „normalnego” . Już dziś możemy obserwować ten proces gdyż rozwód nie jest postrzegany jako coś nadzwyczajnego .
W zakresie procesów przemian w rodzinie wykształcają się dwie tendencje. Z jednej strony następuje osłabienie instytucjonalnego charakteru małżeństwa, z drugiej zaś następuje wzmocnienie relacji podmiotowych i partnerskich gdzie dążenie do osobistego szczęścia jest ważne i zależy nie od ogólnie przyjętych norm ale od jakości interakcji miedzy ludźmi. Co zgodne jest z teorią wymiany społecznej według której jednostki wchodzące ze sobą w zależność usiłują maksymalizować zyski i minimalizować koszty. Interakcja jest kontynuowana gdy zyski przeważają.
            Nie ma wątpliwości, że rozwód jest wyzwaniem wobec norm religijno – moralnych i wyzwanie to stwarza współcześnie wielorakie problemy. Wysoka liczba osób rozwiedzionych i rozwodzących się z socjologicznego punktu widzenia to zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania normy trwałości związku małżeńskiego. Problematyka ta wymaga ciągłych i wielokrotnych dociekań badawczych celem uzyskania pełniejszego obrazu postępujących zmian.