Witamina D powszechnie jest kojarzona z profilaktyką krzywicy u noworodków i niemowląt i osteoporozy szczególnie u kobiet. Tymczasem witamina D może także zapobiec rozwojowi depresji i cukrzycy. Nie powinno jej zabraknąć również w diecie osób odchudzających się, gdyż pomaga pozbyć się zbędnego tłuszczyku.
Jakie znamy…
Witamina D to grupa związków chemicznych: witaminy D1 (kalcyferolu), witaminy D2 (ergokalcyferolu) i witaminy D3 (cholekalcyferolu). Są to witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Oznacza to, że są wchłaniane wraz z tłuszczem i nie są wydalane z organizmu wraz z moczem czy potem, tylko magazynowane w tkance tłuszczowej i wątrobie.
Jak powstaje…
Witaminę D nasz organizm może syntetyzować samodzielnie z cholesterolu. Potrzebne jest do tego jednak światło słoneczne, dlatego warto eksponować skórę na słońce na ok. 15 minut dziennie. Warto zauważyć, że długotrwałe opalanie się nie zwiększa syntezy witaminy D, a nawet może ją zahamować. Warto też pamiętać iż przy naszej szerokości geograficznej światła słonecznego w ciągu roku nie ma wcale dużo a stosowanie kremów z filtrem skutecznie zapobiega procesowy syntezy tej Witaminy. Warto więc poważnie zastanowić się nad suplementacją, gdyż ma ona szczególnie ważne znaczenie dla naszego organizmu w wielu aspektach.
Mocne kości i zęby
Witamina D bierze udział w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz mineralizacji tkanki kostnej. Wspomaga wchłanianie i wykorzystanie wapnia i fosforu, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego i zębów. Jej niedobór doprowadza więc do zaburzeń wchłaniania wymienionych wyżej pierwiastków. Wówczas ma miejsce wydzielanie przez przytarczyce parathormonu - hormonu, który zwiększa uwalnianie wapnia z kości celem zabezpieczenia jego prawidłowego poziomy potrzebnego w innych procesach ciała szczególnie układu nerwowego. Konsekwencją jest upośledzenie mineralizacji kości, a co za tym idzie - choroby układu kostnego, m.in. krzywica, osteopenia i osteoporoza. Poza tym ważnym faktem jest witamina D odpowiada za utrzymanie prawidłowego stężenia wapnia we krwi jak wspomniano powyżej, który jest niezbędny w procesie przechodzenia impulsu nerwowego i skurczu mięśni, umożliwia także prawidłowe działanie układu nerwowego i mięśniowego. Stałe przyjmowanie witaminy D3 wzmacnia kości i redukuje ryzyko złamań osteoporotycznych nawet o ok. 40 proc.
Czy witamina D ma wpływ na rozwój nowotworów i innych chorób?
Liczne badania wykazują istnienie związku między niskim stężeniem aktywnego metabolitu witaminy D w surowicy krwi a zwiększonym ryzykiem nowotworów, chorób o podłożu immunologicznym, zaburzeń odporności i nawracających infekcji, chorób cywilizacyjnych oraz zaburzeń psychiatrycznych i chorób neurodegeneracyjnych. Jednak nie można jednoznacznie stwierdzić, czy niedobór witaminy D jest bezpośrednia ich przyczyną, czy to choroby powodują obniżenie stężenia tej witaminy w organizmie.
Wyniki badań naukowców z Uniwersytetu Edynburskiego sugerują, że przyjmowanie suplementów witaminy D może w małym stopniu zmniejszyć śmiertelność z powodu raka i innych przyczyn.
Witamina D jest odpowiedzialna za utrzymanie prawidłowego poziomu białka, które wchodzi w skład "dobrego" cholesterolu HDL. U osób z wyższym poziomem witaminy D we krwi stwierdzono wyższy poziom HDL (w porównaniu do osób z niskim poziomem tej witaminy w surowicy). W związku z tym witamina D może zapobiec spadkowi "dobrego" cholesterolu.
Witamina D a cukrzyca
Witamina D jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórek beta wysp trzustki. Działa stymulująco na wydzielanie insuliny, a co za tym idzie - utrzymuje prawidłowe stężenie glukozy we krwi, przez co może zapobiec cukrzycy typu 2. Co ważne, wpływ witaminy D na działanie insuliny w komórkach mięśni szkieletowych i tkanki tłuszczowej jest również zależny od wapnia.
Witamina D może zapobiec przeziębieniu
Witamina D3 korzystnie wpływa na sprawność układu immunologicznego człowieka odpowiedzialnego za zwalczanie infekcji wirusowych i bakteryjnych. Jak wynika z wielu badań, przyjmowanie przez pacjentów terapeutycznych dawek witaminy D3 redukuje ryzyko infekcji grypopodobnych od 36 proc. do 50 proc., ich przebieg jest zazwyczaj znacznie bardziej łagodny, a czas trwanie choroby jest krótszy. Warto wiec suplementować te witaminę codziennie w celu utrzymania sprawności układu immunologicznego a w okresie infekcji po konsultacji z lekarzem zwiększyć dawki.
Alergia i astma
Jak już wiemy witamina D tłumi procesy zapalne oraz wzmacnia układ odpornościowy organizmu. W chorobach alergicznych witamina D zwiększa produkcję przeciwalergicznych i przeciwzapalnych cytokin wytwarzanych przez komórki immunologiczne. Mają one działanie silnie przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Osoby z chorobami alergicznymi lub osoby z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc powinny zadbać o dobre zaopatrzenie w witaminę D, ponieważ u nich niedobór witaminy D jest szczególnie częsty i zwiększa ryzyko wystąpienia infekcji dróg oddechowych.
Depresja i otępienie
Witamina D3 ma szczególne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i dobrego samopoczucia. Odpowiedni poziom witaminy D3 może nas chronić przed depresją, otępieniem, chorobą Alzheimera. W przypadku stwardnienia rozsianego właściwy poziom witaminy D3 znacznie obniża ryzyko zachorowania na tę chorobę. Niski poziom witaminy D3 może przyczynić się do uczucia dyskomfortu, zmęczenia, przygnębienia szczególnie w okresie jesienno – zimowym.
Przeczytaj także: Witamina D – dla dzieci i dorosłych. Co warto wiedzieć
Zdjecie: Obraz Steve Buissinne z Pixabay