W okresie dorastania, niewątpliwie dużą rolą odgrywa rozwój emocjonalny. „Burza hormonów” w szybko rozwijającym się ciele, potrafi zmieniać nastroje od skrajnie pozytywnych do skrajnie negatywnych w mgnieniu oka. Wielu nazywa ten czas, okresem niepokojów, w których zmiany fizyczne u młodych ludzi, często napawają ich strachem, smutkiem i dużą dozą agresji, przeplatanych z wybuchami radości i euforii. Wraz z rozwojem mózgu, umożliwiającym lepsze funkcjonowanie poznawcze, emocje stają się coraz bardziej złożone i lepiej kontrolowane. Rozbudowuje się również sfera uczuć wyższych powiązanych z wartościami.

Przewaga emocji negatywnych nad pozytywnymi

Wpływ na zmienność i obniżenie nastroju mają takie czynniki jak: zmiany w obrazie własnego ciała, spadek samooceny, mała popularność wśród rówieśników, niepowodzenia szkolne, problemy rodzinne itp.

Ambiwalencja uczuciowa

Może być rozumiana na dwa sposoby. W pierwszym przypadku chodzi o przeżywanie sprzecznych uczuć wobec tych samych obiektów w tym samym czasie. Drugie rozumienie ambiwalencji ma związek z labilnością emocjonalną, czyli zdolnością do przechodzenia w krótkim czasie do emocji wyrażających smutek, lęk, bezsilność czy gniew do entuzjazmu, optymizmu czy pewności siebie.

Rozwój emocjonalny u chłopców:

Zmiany biologiczne, zwłaszcza hormonalne, są powodem nadpobudliwości i labilności emocjonalnej chłopców w okresie dojrzewania. Często nastolatek nie radzi sobie ze zmianami, jakie zachodzą w jego organizmie i po prostu nie jest w stanie ich zrozumieć, co skutkuje zaniżoną samooceną. U każdego chłopca pokwitanie może przebiegać w inny sposób. Proces dojrzewania trwa kilka lat i może dawać różne objawy – mniej lub bardziej intensywne. Wszystko zależy od stężenia testosteronu we krwi. Jeśli jest bardzo wysoki, nastolatek może mieć problem z radzeniem sobie z agresją. Dodatkowo zaczyna odczuwać napięcie seksualne, z którym nie bardzo wie, jak sobie radzić. Gwałtowny rozwój fizjologiczny nie idzie w parze z rozwojem emocjonalnym. U chłopca w okresie dojrzewania pojawia się rozdźwięk pomiędzy potrzebą rozładowania napięcia seksualnego, a chęcią utworzenia związku uczuciowego. Zbyt gwałtowne zmiany w wyglądzie mogą być powodem ostracyzmu ze strony rówieśników. Dorastający chłopiec może z tego powodu popadać w stany depresyjne. Pozycja w grupie rówieśniczej ma bardzo duże znaczenia dla nastolatków. Jeśli dorastający chłopiec nauczy się siłowego rozwiązywania swoich problemów, może mieć w przyszłości konflikty z prawem. Chłopcy w okresie dojrzewania odczuwają także silną potrzebę niezależności, co może mieć negatywny wpływ na relację z rodzicami.

Rozwój emocjonalny u dziewcząt:

Dorastanie może stać się dla nastolatki istną huśtawką nastrojów, od egzaltacji do stanów depresyjnych. Dorastające dziewczynki są zwłaszcza podatne na zaburzenia depresyjne.  Częściej niż chłopcy doświadczają negatywnych emocji. U dziewczynek pojawiają się nie tylko nowe emocje, ale także pytania natury egzystencjalnej, na które trudno im znaleźć odpowiedź. Okres dorastania wiąże się także z odczuwaniem potrzeby niezależności i poszukiwaniem własnej tożsamości, co może zacząć odbijać się negatywnie na relacjach z rodzicami. Dziewczynki w czasie pokwitania zaczynają kwestionować zasady panujące w domu rodzinnym. Więcej czasu spędzają z rówieśnikami, którzy stają się punktem odniesienia w poszukiwaniu nowego „ja”. Dziewczynki z potrzeby niezależności mogą też wchodzić w konflikty z rówieśnikami. W okresie dojrzewania dziewcząt na pierwszy plan wysuwa się rozwój emocjonalny. Dziewczynkom zaczynają podobać się chłopcy, jednak nie odczuwają one wyraźnego napięcia seksualnego jak ma to miejsce w przypadku chłopców. Zamiast tego występuje uporczywe myślenie o chłopcach, tych z otoczenia lub idolach z kolorowej prasy lub szklanego ekranu. Rodzi się także potrzeba intymności i prywatności.

Kształtowanie uczuć wyższych

 Na okres dorastania przypada także kształtowanie się tzw. Uczuć wyższych. Zalicza się do nich uczucia estetyczne, moralne, patriotyczne, religijne.  Rozwój uczuć w okresie dorastania idzie w kierunku dojrzałości uczuciowej, jest to przejście od nie kontrolowanego uzewnętrzniania uczuć do poddania ich kontroli, od nieopanowanego ulegania uczuciom do ich opanowania, od egocentryzmu do socjocentryzmu. Pełnej dojrzałości nie osiąga się w okresie dorastania, jej ukształtowanie przypada na lata dalsze a i wtedy ludzie uzyskują to w różnym stopniu i w różnym zakresie.
 
 Źródło zdjęcia:
Obraz gornostai_nastya z Pixabay
Przeczytaj także: Rozwój społeczny w okresie dorastania