Znak emocji
Podstawowa wrażliwość i wzorzec reagowania emocjonalnego w okresie późnej dorosłości w zasadzie nie ulegają zmianie na skutek starzenia się. Znacząca stabilizacja wzorca emocjonalnego widoczna jest od okresu średniej dorosłości. Pewne zmiany dotyczą znaku emocji. Badacze rozpoznali u osób starszych podwyższenie poziomu leku, niepokoju, irytacji, złości i zaciętości. Zauważono też tendencję wzrostową w zakresie przezywania emocji pozytywnych i malejąca w zakresie negatywnych, ze szczególnym uwzględnieniem faktu iż promotorami emocji pozytywnych jest statut materialny i ekstrawersja. Co do intensywności emocji nie wykryto różnic w zmianach, dopiero po 85 roku życia odnotowano nieznaczne obniżenie tak negatywnych jak i pozytywnych emocji. Można więc uznać ze w sferze emocji nie zachodzą istotne zmiany z wyjątkiem najstarszej sędziwej grupy wiekowej. Ciekawostką jest iż w Polskich badaniach wynik jest zgoła inny tzn. seniorzy polscy według wyników badań przeceniają negatywne stany emocjonalne. Autorzy badań jako przyczynę upatrują efekt kulturowy.Treść emocji
Jeżeli zaś chodzi o treść emocji badania wykazują, iż osoby starsze mają mniejszą skłonność do depresji, niepokoju, gniewu, i wykazuję większe zadowolenie z życia niż pozostałe grupy wiekowe. U tych osób źródła emocji są inne niż u osób młodszych, nie są to już sukcesy własne, ale bliskich osób, możliwość spokojnego oddawania się ulubionym zajęciom, względnie dobra kondycja, a także sam fakt życia. Starsze osoby pytane o odczuwanie opisują je jako doświadczenie spokoju, wdzięczności, docenianie chwili życia, ulgę w cierpieniu, czyste sumienie.Złożoność i niejednorodność
Ważną cecha emocji w późnej dorosłości jest złożoność i niejednorodność pryz równoczesnej głębi i wyrazistości. Starsze osoby opisuję je często jako „słodko-gorzkie”, wskazując na pozytywne jak i negatywne skutki doświadczania emocji, w sposób świadczący o głębokim zaangażowaniu całej osoby. Zjawisko to można wytłumaczyć jako skutek integracji poznawczej i emocjonalnej sfery umysłu. Należy jednak zauważyć iż proces ten nie występuje u wszystkich starszych osób, a u tych których nie dotyczy następuje zubożenie przeżyć.Siła stresu
Z wiekiem nie zwiększa się ilość stresogennych sytuacji, jednak siła przezywanego stresu wzrasta. Pojawia się podatność na stres, która wiąże się z codziennymi ograniczeniami. W starości stres epizodyczny zamienia się w chroniczny, który zmusza do wzmożonego wysiłku i godzenia się z uciążliwościami. Osoby starsze stosują specyficzne strategie radzenia sobie ze stresem, a są to: unikanie sytuacji trudnych, częściej używają strategii negocjacyjnych oraz interpretacyjnych opartych na pozytywnych iluzjach, sięgają po sentencje mądrościowe, unikają konfliktów, mocnych wrażeń. Kontrola ta z instrumentalnej i społecznej zmienia się w wewnętrzną i dokonuje się ze względu na własne życie, w którym dominuje chęć maksymalizowania pozytywnych przeżyć. Dotyczy to zarówno bieżącej sytuacji jak i wspomnieniowej. Niestety kontrola nad nieprzezywaniem negatywnych emocji wiąże się z nieprzeżywaniem tych negatywnych. Prawdopodobnie osobom starszym najbardziej zależy na równowadze i stabilności emocjonalnej.Zródło zdjęcia: Obraz Davidqr z Pixabay
Przeczytaj także: Wpływ starości na inteligencję
