Wciąż najpopularniejsza jest pszenica i wszelkie produkty z niej wytwarzane – pieczywo, mąka, makarony, płatki. Zboża niewątpliwie stanowią podstawę naszej codziennej diety, ale czy wszystkie są tak samo zdrowe? Starsze odmiany pszenicy, jak samopsza czy płaskurka były bardziej wartościowe i odżywcze, ponieważ ich produkcja nie wiązała się ze stosowaniem tak wielu nawozów i środków ochrony roślin. Dziś obserwuje się rosnący trend powrotu do tych starych odmian zbóż i produktów z nich uzyskiwanych.
Pochodzenie orkiszu
Orkisz pochodzi z Azji i znany jest już od około dziewięciu tysięcy lat. Najprawdopodobniej uprawiany był początkowo w Iranie, następnie w Europie północnej i środkowej. Obecnie uprawia się go niemal w każdym kraju europejskim, a także w Australii, USA i Kanadzie.
Orkisz uprawiany w Polsce pochodzi głównie z upraw ekologicznych, co tylko podnosi jego właściwości odżywcze. Z tego też powodu konsumenci przekonują się do częstszego kupowania produktów orkiszowych, które stanowią lepszą i zdrowszą alternatywę dla zwykłej pszenicy.
Wartości odżywcze produktów orkiszowych
Co można znaleźć w produktach orkiszowych? Przede wszystkim bogactwo aminokwasów – treoniny, leucyny, izoleucyny i lizyny. Jest on również bogatszy pod względem wartości odżywczych od zwykłej pszenicy. Zawiera większą ilość tłuszczów nienasyconych, witamin z grupy B oraz minerałów – żelaza, cynku, miedzi, selenu, potasu i magnezu.
Produkty orkiszowe charakteryzują się lepszą strawnością, niż te ze zwykłej pszenicy. Ponadto, zawierają one całkiem sporo błonnika, który ma nieoceniony wpływ na pracę jelit, reguluje poziom glukozy i cholesterolu we krwi.
Zarodki orkiszowe – z czym to się je?
Zarodki orkiszowe niewątpliwie mogą stanowić urozmaicenie codziennej diety, jak również wzbogacenie jej o składniki odżywcze. Zawierają one błonnik, związki fenolowe, antyoksydanty, a także takie pierwiastki jak cynk.
Substancje bioaktywne w orkiszu
Kwasy fenolowe i fitosterole są najpopularniejszymi związkami bioaktywnymi, które można znaleźć w orkiszu. Substancje te wykazują silne działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu posiadają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe, a także opóźniające procesy starzenia się organizmu.
Mąka orkiszowa – czy faktycznie jest taka zdrowa?
Mąka orkiszowa jest produktem wyjściowym do produkcji pieczywa, makaronów, ciast. Z całą pewnością jest dobrą alternatywą dla zwykłej pszenicy. Czy zdrowszą? Biorąc pod uwagę wartość odżywczą, witaminy i minerały, a także strawność, można z pełną świadomością powiedzieć, że jest zdrowszą alternatywą.
Jak orkisz wpływa na zdrowie?
W orkiszu znajduje się całkiem sporo błonnika pokarmowego, który przyczynia się do regulowania ilości glukozy we krwi, zmniejsza ryzyko powstania hiperinsulinemii, pozwala lepiej kontrolować glikemię.
Orkisz zawiera gluten, dlatego osoby na niego uczulone, nie powinny spożywać go. Jednak prawdą jest, że gluten pochodzący z orkiszu wykazuje mniejsze właściwości uczulające, niż ten ze zwykłej pszenicy.
Jak wykorzystać orkisz we własnej kuchni?
Mąkę orkiszową warto wprowadzić do swojej diety i w miarę możliwości zastępować nią zwykłą mąkę pszenną. Z powodzeniem można z niej wypiekać domowe pieczywo, ciasta, a nawet naleśniki.
Wspomniane wcześniej zarodki orkiszowe mogą stanowić zdrowy dodatek do sałatki, jogurtu czy kanapki.
Na sklepowych półkach coraz więcej można znaleźć produktów orkiszowych, po które z całą pewnością warto sięgać. Kasza, otręby, makaron z orkiszu to bogactwo witamin i urozmaicenie swojego menu.
Źródło zdjęcia: Pixaby
Źródło artykułu: Rożnowski, J., Kłosowska, J., & Polzer, P. (2015). Żywieniowe i prozdrowotne znaczenie pszenicy orkisz (Triticum spelta L.). Postępy Fitoterapii
Źródło artykułu: Rożnowski, J., Kłosowska, J., & Polzer, P. (2015). Żywieniowe i prozdrowotne znaczenie pszenicy orkisz (Triticum spelta L.). Postępy Fitoterapii
